میلگرد انتظار (Dowel Bar یا Starter Bar) به آن قسمت از میلگردهای اصلی یک عضو بتنی گفته می‌شود که برای اتصال و ایجاد پیوستگی ساختاری با عضو بتنی دیگری که در مراحل بعدی اجرا می‌شود، از بتن بیرون گذاشته می‌شود. به زبان ساده، این میلگردها به عنوان “ریشه” یا “پایه” برای بتن‌ریزی بعدی عمل می‌کنند و اطمینان می‌دهند که دو قسمت بتنی به خوبی به یکدیگر متصل شده و نیروها را به طور موثر منتقل می‌کنند.
کاربردهای میلگرد انتظار
میلگردهای انتظار در نقاط مختلف سازه بتنی کاربرد دارند و نقش مهمی در یکپارچگی و استحکام آن ایفا می‌کنند. مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:
- اتصال ستون به فونداسیون: در هنگام بتن‌ریزی فونداسیون، میلگردهایی به صورت عمودی در داخل بتن قرار داده می‌شوند و قسمت بالایی آن‌ها بیرون می‌ماند. این میلگردها، میلگردهای انتظار ستون هستند و در مراحل بعدی، میلگردهای اصلی ستون به آن‌ها متصل شده و بتن‌ریزی ستون انجام می‌شود. این اتصال، انتقال بار از ستون به فونداسیون را به طور موثر تضمین می‌کند.
- اتصال دیوار برشی به فونداسیون و ستون‌ها: مشابه اتصال ستون به فونداسیون، میلگردهای انتظار در فونداسیون و ستون‌ها قرار داده می‌شوند تا اتصال محکمی بین دیوار برشی و اجزای زیرین و جانبی آن ایجاد شود. این امر به مقاومت دیوار برشی در برابر نیروهای جانبی (مانند زلزله و باد) کمک می‌کند.
- اتصال دال به ستون‌ها و دیوارها: برای ایجاد اتصال یکپارچه بین دال‌های بتنی و ستون‌ها یا دیوارهای باربر، از میلگردهای انتظار استفاده می‌شود. این میلگردها در هنگام بتن‌ریزی ستون‌ها یا دیوارها در قسمت بالایی آن‌ها قرار داده می‌شوند و داخل دال بتنی بعدی قرار می‌گیرند.
- اتصال دال به دال (در بتن‌ریزی‌های مرحله‌ای): در پروژه‌های بزرگ که بتن‌ریزی دال در چند مرحله انجام می‌شود، از میلگردهای انتظار در لبه‌های دال بتن‌ریزی شده قبلی استفاده می‌کنند تا اتصال مناسبی با دال بتن‌ریزی شده بعدی ایجاد شود و از ایجاد درز سرد جلوگیری شود.
- اتصال تیر به ستون‌ها و دیوارها: برای اطمینان از اتصال قوی بین تیرهای بتنی و ستون‌ها یا دیوارهای باربر، میلگردهای انتظار در ستون‌ها یا دیوارها قرار داده می‌شوند تا با میلگردهای اصلی تیر درگیر شوند.
- اتصال راه پله به سازه: در اتصال راه پله‌های بتنی پیش‌ساخته یا بتن‌ریزی درجا به دال‌ها و تیرهای اصلی سازه، از میلگردهای انتظار برای ایجاد یک اتصال مکانیکی قوی استفاده می‌شود.
- افزایش ارتفاع سازه (اتصال طبقات): برای افزودن طبقات جدید به یک ساختمان بتنی موجود، از میلگردهای انتظار که از ستون‌ها و دیوارهای طبقه زیرین بیرون گذاشته شده‌اند، استفاده می‌شود تا اتصال محکمی با میلگردهای طبقه جدید ایجاد شود.
به طور خلاصه، کاربردهای اصلی میلگرد انتظار عبارتند از:
- ایجاد پیوستگی ساختاری بین اعضای بتنی که در زمان‌های مختلف اجرا می‌شوند.
- انتقال موثر نیروها (باربری، برشی، خمشی) بین این اعضا.
- جلوگیری از ایجاد درز سرد و ضعف در محل اتصال.
- افزایش یکپارچگی و استحکام کلی سازه.
- تسهیل مراحل بعدی ساخت و ساز.
استفاده صحیح و اصولی از میلگردهای انتظار، نقش حیاتی در ایمنی، دوام و عملکرد سازه‌های بتنی دارد. طول، قطر و فاصله این میلگردها بر اساس محاسبات مهندسی و استانداردهای مربوطه تعیین می‌شود.
