با دستگاه کرگیر و نحوه کار آن آشنا شوید

دستگاه کرگیر (Core Drill) ابزاری تخصصی است که برای برداشتن نمونه استوانه‌ای (مغزه یا Core) از مواد سخت مانند بتن، آسفالت، سنگ، آجر و حتی برخی فلزات استفاده می‌شود. این نمونه‌های استوانه‌ای برای انجام آزمایش‌های مختلف کیفی، تعیین مقاومت، آنالیز ساختاری و بررسی وضعیت داخلی ماده برداشت می‌شوند.

اجزای اصلی دستگاه کرگیر

1. موتور (Motor): نیروی لازم برای چرخش مته (Crown) را تامین می‌کند. موتورها معمولاً الکتریکی یا هیدرولیکی هستند. موتورهای الکتریکی برای کارهای سبکتر و محیط‌های داخلی مناسب‌ترند، در حالی که موتورهای هیدرولیکی قدرت و گشتاور بیشتری دارند و برای مواد سخت‌تر و قطرهای بزرگتر استفاده می‌شوند.
2. سه نظام (Chuck) یا اتصال مته (Bit Connection): قسمتی است که مته کرگیر به آن متصل می‌شود. انواع مختلفی از اتصالات وجود دارد که باید با نوع مته سازگار باشد.
3. ستون و پایه (Column and Base): ستون، موتور و مکانیزم پیشروی مته را نگه می‌دارد. پایه، دستگاه را به سطح کار محکم می‌کند. پایه‌ها می‌توانند ثابت، قابل تنظیم یا دارای سیستم وکیوم برای چسبیدن به سطوح صاف باشند.
4. سیستم پیشروی (Feed System): مکانیزمی است که امکان اعمال فشار کنترل‌شده به مته در حین حفاری را فراهم می‌کند. این سیستم می‌تواند دستی یا اتوماتیک باشد.
5. سیستم خنک‌کننده (Cooling System): در حین حفاری مواد سخت، حرارت زیادی تولید می‌شود. سیستم خنک‌کننده معمولاً شامل پمپ آب و شلنگ‌هایی است که آب را به نوک مته می‌رسانند تا آن را خنک کرده، از سایش زودرس جلوگیری کند و گرد و غبار را کاهش دهد.
6. مته کرگیر (Core Bit/Crown): استوانه‌ای فلزی است که لبه آن با سگمنت‌های الماسه (Diamond Segments) پوشیده شده است. این سگمنت‌های الماسه با چرخش و اعمال فشار، مواد سخت را برش می‌دهند. مته‌های کرگیر در قطرهای مختلف (از چند سانتی‌متر تا بیش از یک متر) و برای مواد مختلف طراحی می‌شوند.

نحوه کار دستگاه کرگیر

1. آماده‌سازی:
   • محل نمونه‌برداری را مشخص کنید.
   • دستگاه کرگیر را به طور ایمن روی سطح کار محکم کنید. برای سطوح افقی معمولاً از پایه ثابت استفاده می‌شود و برای سطوح عمودی یا صاف می‌توان از پایه‌های وکیوم‌دار استفاده کرد. اطمینان حاصل کنید که دستگاه پایدار و محکم است.
   • مته کرگیر با قطر مورد نظر را به سه نظام یا اتصال مته محکم کنید.
   • سیستم خنک‌کننده (آب) را به دستگاه متصل کنید و مطمئن شوید که آب به نوک مته می‌رسد.
2. شروع حفاری:
   • موتور دستگاه را روشن کنید.
   • با استفاده از سیستم پیشروی، به آرامی مته را به سطح ماده مورد نظر نزدیک کنید.
   • با اعمال فشار کنترل‌شده و یکنواخت، حفاری را آغاز کنید. در حین حفاری، آب به طور مداوم به محل برش برسد تا مته خنک شود و گرد و غبار تخلیه شود.
   • سرعت پیشروی مته باید متناسب با سختی ماده و قطر مته تنظیم شود. فشار زیاد می‌تواند باعث آسیب به مته یا موتور شود.
3. ادامه حفاری:
   • به حفاری با سرعت ثابت و فشار یکنواخت ادامه دهید تا به عمق مورد نظر برسید.
   • مراقب صدای موتور و عملکرد مته باشید. هرگونه صدای غیرعادی یا کاهش سرعت می‌تواند نشان‌دهنده مشکل باشد.
4. خارج کردن مغزه:
   • پس از رسیدن به عمق مورد نظر، موتور دستگاه را خاموش کنید.
   • مته را به آرامی از داخل حفره بیرون بکشید. معمولاً مغزه بتن یا ماده دیگر داخل مته استوانه‌ای باقی می‌ماند.
   • برای خارج کردن مغزه از داخل مته، می‌توان از ابزارهای مخصوص مانند چکش و قلم یا دستگاه‌های بیرون کشنده مغزه استفاده کرد.
5. تمیزکاری:
   • محل حفاری و دستگاه را تمیز کنید.
   • مغزه‌های برداشت شده را برای آزمایش‌های مورد نظر بسته‌بندی و برچسب‌گذاری کنید.

نکات مهم در کار با دستگاه کرگیر

• ایمنی: استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب شامل عینک محافظ، دستکش، کفش ایمنی و در صورت نیاز محافظ گوش الزامی است.
• انتخاب مته مناسب: انتخاب مته با قطر و نوع سگمنت الماسه مناسب برای ماده مورد نظر، عمر مته و کیفیت نمونه‌برداری را تضمین می‌کند.
• خنک‌کاری مناسب: اطمینان از رسیدن آب کافی به نوک مته در طول حفاری بسیار مهم است.
• فشار مناسب: اعمال فشار بیش از حد می‌تواند باعث آسیب به مته و موتور شود، در حالی که فشار کم باعث کندی حفاری و سایش غیرضروری مته می‌شود.
• پایداری دستگاه: محکم کردن صحیح دستگاه به سطح کار از لرزش و حرکت آن در حین حفاری جلوگیری می‌کند.
• مهارت اپراتور: کار با دستگاه کرگیر نیاز به مهارت و تجربه دارد. اپراتور باید با نحوه عملکرد دستگاه، تنظیمات آن و نکات ایمنی آشنا باشد.

دستگاه کرگیر ابزاری قدرتمند و کارآمد برای نمونه‌برداری از مواد سخت است و نقش مهمی در کنترل کیفیت و ارزیابی سازه‌های مختلف ایفا می‌کند.