گچ پلیمری نوعی گچ ساختمانی پیشرفته است که با افزودن مواد پلیمری و افزودنی‌های دیگر (مانند پرلیت، آهک هیدراته و اسید سیتریک) به گچ معمولی تولید می‌شود. این افزودنی‌ها باعث بهبود قابل توجه خواص گچ سنتی شده و آن را برای کاربردهای متنوع‌تر و با مزایای بیشتر، مناسب می‌سازند.
به طور خلاصه، گچ پلیمری را می‌توان نوعی گچ با خواص ارتقاء یافته در نظر گرفت که معایب گچ معمولی را پوشش می‌دهد.
ویژگی‌ها و مزایای اصلی گچ پلیمری:
- مقاومت بالا در برابر رطوبت: یکی از مهمترین ویژگی‌های آن، مقاومت بسیار بالا در برابر رطوبت است. برخلاف گچ سنتی که در مجاورت رطوبت طبله کرده و پوچ می‌شود، گچ پلیمری در اثر جذب رطوبت تغییر حالت نمی‌دهد. به همین دلیل برای مکان‌های با رطوبت بالا نیز مناسب است.
- چسبندگی بسیار بالا: دارای چسبندگی فوق‌العاده‌ای به انواع سطوح زیرین متداول مانند آجر، بتن، فوم، سفال، سیمان، لیکا و هبلکس است. این ویژگی نیاز به زیرسازی با گچ و خاک را در بسیاری از موارد از بین می‌برد.
- سرعت اجرای بالا: به دلیل زمان گیرش بالاتر، امکان اجرای آن به صورت پاششی با دستگاه گچ پاش فراهم می‌شود که سرعت گچ‌کاری را به طور چشمگیری (تا حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ متر مربع در روز) افزایش می‌دهد. همچنین، فرصت بیشتری برای اصلاح کار به گچ‌کار می‌دهد.
- مقاومت بالاتر: در برابر ضربه، حرارت، حریق، سایش و خراش مقاومت بیشتری نسبت به گچ سنتی دارد.
- کاهش ترک خوردگی: به دلیل ویژگی‌های پلیمری، ترک‌های ناشی از خشک شدن کاهش می‌یابد.
- عایق‌بندی بهتر: عایق صوتی و حرارتی مناسبی است، به دلیل تراکم بالاتر.
- پرت مصالح کمتر: با توجه به زمان گیرش بالا و چسبندگی زیاد، ضایعات گچ‌کاری با گچ پلیمری به حداقل می‌رسد.
- قابلیت اجرا در مدل‌های مختلف: در دو نوع اصلی دستی و پاششی تولید می‌شود. همچنین انواع خاصی مانند “گچ گیپتون” (برای سطوح بتنی، سیمانی و یونولیت) و “گچ ساتن” (برای سفیدکاری و نازک‌کاری نهایی) نیز وجود دارند.
- امکان افزودن الیاف: برخی از انواع گچ پلیمری می‌توانند با الیاف تولید شوند تا مقاومت آنها کمی بیشتر شود.
کاربردها:
گچ پلیمری به عنوان یک مصالح ساختمانی پرکاربرد، اغلب برای پوشش سطوحی مانند سقف و دیوار در فضای داخلی و حتی در برخی موارد برای نمای خارجی ساختمان (با رعایت نکات لازم) استفاده می‌شود.
به طور کلی، گچ پلیمری به دلیل مزایای فراوان خود، جایگزین مناسب و بهتری برای گچ‌های سنتی محسوب می‌شود.
انواع مختلف گچ کدامند؟
گچ یکی از مصالح ساختمانی بسیار قدیمی و پرکاربرد است که در طول تاریخ ساختمان‌سازی نقش مهمی ایفا کرده است. با پیشرفت تکنولوژی، انواع مختلفی از گچ با خواص و کاربردهای متفاوت تولید شده‌اند. در ادامه به معرفی مهمترین انواع گچ می‌پردازیم:
۱. گچ معمولی (گچ سفیدکاری و گچ زیرکار):
- گچ زیرکار (گچ و خاک):
- این گچ برای لایه‌های اولیه گچ‌کاری و ایجاد سطح صاف و یکدست روی دیوارها و سقف‌ها استفاده می‌شود.
- معمولاً دانه‌بندی درشت‌تری دارد و ممکن است برای افزایش چسبندگی و کاهش ترک‌خوردگی با خاک رس ترکیب شود (گچ و خاک).
- زمان گیرش اولیه آن نسبتاً کوتاه است.
- قیمت پایین‌تری نسبت به گچ سفیدکاری دارد.
- گچ سفیدکاری (گچ روکار):
- این گچ برای لایه نهایی گچ‌کاری و ایجاد سطحی کاملاً صاف و آماده برای رنگ‌آمیزی یا کاغذدیواری استفاده می‌شود.
- دانه‌بندی بسیار ریزتری دارد (مش بالاتر) که باعث می‌شود سطح نهایی بسیار صیقلی و یکدست شود.
- زمان گیرش بالاتری نسبت به گچ زیرکار دارد تا گچ‌کار فرصت کافی برای پرداخت نهایی داشته باشد.
- سفیدی بالاتری دارد.
۲. گچ میکرونیزه (گچ عاج):
- این گچ نوعی گچ سفیدکاری بسیار مرغوب است که ذرات آن تا حد میکرون آسیاب شده‌اند (مش ۱۰۰ تا ۲۰۰).
- بسیار نرم و بدون نیاز به الک مجدد است.
- برای کارهای ظریف مانند کشته‌کشی (رومالی)، مجسمه‌سازی، ساخت قطعات پیش‌ساخته گچی، ابزارزنی و دندان‌سازی کاربرد دارد.
- گیرایی اولیه آن نیز مناسب است.
۳. گچ پلیمری (گچ‌های بهبود یافته): همانطور که قبلاً اشاره شد، این گچ‌ها با افزودن مواد پلیمری و افزودنی‌های دیگر به گچ معمولی تولید می‌شوند و خواص فیزیکی و شیمیایی آنها بهبود می‌یابد. انواع اصلی گچ پلیمری شامل موارد زیر است:
- گچ پلیمری دستی (گچ سیوا دستی):
- برای زیرسازی و گچ‌کاری دستی در مرحله اول کاربرد دارد.
- دارای مقاومت بالا در برابر رطوبت، چسبندگی عالی، و زمان گیرش مناسب است.
- برای سطوح مختلفی مانند آجر، سفال، بتن، بلوک‌های سیمانی و هبلکس مناسب است.
- گچ پلیمری پاششی (MP Max):
- این گچ برای اجرا با دستگاه‌های گچ‌پاش طراحی شده است.
- سرعت اجرای بسیار بالایی دارد (تا ۲۵۰ متر مربع در روز).
- دارای چسبندگی و مقاومت بالایی است و برای زیرسازی کاربرد دارد.
- باعث کاهش ضایعات می‌شود.
- گچ گیپتون (بتوگیپس):
- نوع خاصی از گچ پلیمری با چسبندگی فوق‌العاده بالا.
- به طور ویژه برای گچ‌کاری روی سطوح خاصی مانند بتن، سیمان، فوم (یونولیت)، بلوک‌های سبک سیمانی، هبلکس، و حتی سطوح شاتکریت (سیمان پاششی) طراحی شده است.
- نیاز به زیرسازی‌های سنتی (مانند رابیتس‌کاری) را در بسیاری از موارد از بین می‌برد.
- مقاومت خوبی در برابر رطوبت و ترک‌خوردگی دارد.
- گچ پلیمری ساتن (Skimlite):
- این گچ برای مرحله نهایی سفیدکاری و پرداخت (نازک‌کاری) استفاده می‌شود.
- سطحی بسیار صاف، یکدست و همگن ایجاد می‌کند که برای رنگ‌آمیزی و سایر پوشش‌ها ایده‌آل است.
- دارای مقاومت بالا در برابر رطوبت و ترک‌خوردگی است.
- ضخامت اجرای آن معمولاً کم است (حدود ۰.۵ سانتیمتر).
۴. گچ عایق (گچ پرلیت‌دار/ورمیکولیت‌دار):
- این نوع گچ با افزودن مواد عایقی مانند پرلیت یا ورمیکولیت (که مواد معدنی سبک و متخلخل هستند) تولید می‌شود.
- خواص عایق‌بندی حرارتی و صوتی گچ را به شدت افزایش می‌دهد.
- همچنین مقاومت خوبی در برابر رطوبت و حریق دارد (گچ ذاتاً ضد حریق است و این افزودنی‌ها این ویژگی را تقویت می‌کنند).
- باعث کاهش وزن ساختمان و صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
۵. گچ مرمر:
- این گچ از ترکیب گرد گچ با محلول زاج سفید و پخت مجدد آن به دست می‌آید.
- دارای مقاومت و دوام بسیار بالایی در برابر رطوبت است.
- بیشتر برای مصارف دکوراتیو و نماسازی کاربرد دارد.
۶. گچ رنگی:
- گچ‌هایی هستند که در ترکیب آنها از رنگدانه‌های معدنی استفاده می‌شود تا گچ در رنگ‌های مختلفی تولید شود.
- بیشتر برای مقاصد دکوراتیو و طراحی داخلی کاربرد دارند.
خلاصه تفاوت‌ها:
به طور کلی، تفاوت اصلی انواع گچ در موارد زیر است:
- کاربرد: زیرسازی، سفیدکاری، پرداخت نهایی، گچ‌کاری روی سطوح خاص، عایق‌کاری.
- دانه‌بندی (مش): گچ زیرکار دانه‌درشت‌تر و گچ سفیدکاری و میکرونیزه دانه‌ریزتر هستند.
- زمان گیرش: برخی دیرگیر و برخی زودگیر هستند.
- افزودنی‌ها: گچ‌های پلیمری و عایق دارای افزودنی‌های خاصی برای بهبود خواص هستند.
- خواص نهایی: چسبندگی، مقاومت در برابر رطوبت، حرارت، ضربه، ترک‌خوردگی، و خاصیت عایق‌بندی.
انتخاب نوع گچ مناسب بستگی به نوع سطح، شرایط محیطی (رطوبت)، بودجه، و هدف نهایی از گچ‌کاری دارد.
